গল্প
ইন্দ্রজিৎ

মৌলীনাথ গোস্বামী

কখন লিখব! সময় কোথায়!- হতাশ হয়ে মাথায় হাত দিয়ে বসে ভাবে ইন্দ্রজিৎ। দুরন্ত গতির ভাঙাচোরা জীবন, যাপনের পায়ে পায়ে হাহাকারের মত বেজে ওঠে…
প্রতিদিন সকাল আটটায়, পাশের পাড়ার চারতলা ফ্ল্যাটের নৈশপ্রহরীর অতন্দ্র উর্দির খোলস থেকে বেরিয়ে, সাইকেল চালিয়ে বাড়ি ফিরে এসে, নাকেমুখে কোনমতে কিছু গুঁজেই আবার ছুটতে হয় তাকে। গন্তব্য ছাপাখানা। সাড়ে ন’টায় হাজিরা। গ্র্যাজুয়েট ইন্দ্রজিৎ সেখানে সারাদিন অক্ষর আর শব্দ নিয়ে খেলে। কখনও সে কম্পোজ়িটর। কখনও প্রুফরিডার। আবার প্রয়োজনে মেশিনম্যানও। এতদিনের অর্জিত শিক্ষা কাজে লাগিয়ে পেটের ভাত জোগাড় করার ব্যস্ততা। বাধ্যবাধকতা।খাটাখাটনির চূড়ান্ত বাড়াবাড়ি, উপার্জন বাড়ন্ত। রাবণীয় অভাবের সঙ্গে যুঝতে, প্রেস-মালিক নামক আর এক রাবণের শোষণের সঙ্গে আপস করে, সারাদিন ঘাড় গুঁজে অক্ষর আর শব্দ ঘেঁটে চলে সে… লোহা আর সীসার ছোট বড় ধাতব শীতল অক্ষর। লেটারপ্রেসের ভ্যাপসা খুপরি, এক আবছায়া ঘরে ক্ষয়ে যাওয়া অসংখ্য কাঠের ব্লক, পরিত্যক্ত ফর্মা, রঙিন কালির খালি ডিব্বা, ভাঙা রোলার, দানবের মতো এক ছাপাই মেশিন আর অগুনতি কালিমাখা কাগজের আবর্জনার স্তূপীকৃত মেঘের অন্তরালে, একটানা বসে, অখ্যাত সাহিত্যিকের স্বপ্নপূরণ করে সে। গল্পকার হওয়ার স্বপ্ন। কবি হওয়ার স্বপ্ন। আনকোরা নতুন কাগজের সুবাসিত বুকে, ছাপার অক্ষরে নিজেদের সৃষ্টিকে দেখতে পাওয়ার স্বপ্ন।
ইন্দ্রজিতের হাতেই সব রচনার রূপান্তর ঘটে। যন্ত্রের মতো ফন্টের কেস থেকে স্বরবর্ণ, ব্যঞ্জনবর্ণ আর যতিচিহ্ন তুলে নিয়ে, এক ঠায় শব্দের মালা সাজায় সে। হাতের লেখার থেকে ছাপার লেখায় ধীরে ধীরে বদলে যায় কোন তরুণ কবির কবিতা, অথবা কোন অনামী গল্পকারের গল্প। কোমরে খিল ধরে, চোখে চাপ পড়ে, তবু কাজটা ভালো লাগে। খুব যত্ন নিয়ে করে সে। যেন নিজেরই লেখা। টাইপ সাজাতে সাজাতে একটার পর একটা পাণ্ডুলিপি পড়ে। বিশেষ করে কবিতার। মন দিয়ে পড়ে। পড়তে পড়তে ডুবে যায়। মুগ্ধ হয়… কারণ সে নিজে কবিতা লিখতে বড় ভালোবাসে। লেখার চেষ্টা করে আর স্বপ্ন দেখে-
তার নিজের লেখা কবিতার বই হবে… একদিন সে-ও কবি হবে…
আর তাই, আঙুল যখন অন্য লোকের কবিতা সাজাতে ব্যস্ত, ওর মন নিজের একান্তে নিঃশব্দে সাজিয়ে চলে নিজস্ব কবিতা। মনের ফর্মায় ইন্দ্রজিৎ সারাক্ষণ বুনে চলে নিজের সৃষ্টি, নিজের কবিতা। সে যে কবি হতে চায়। নীরেন্দ্রনাথের মতো ঋজু অথচ কোমল কবি। অথবা জয় গোস্বামীর মতো অবাক ছন্দময়। তীব্র আকাঙ্ক্ষা তাড়া করে তাকে। সবসময়। নিজের ভেতরে ঘুণপোকার মতো একটানা কুরকুর কুরকুর করে চলে। যখন রাস্তায় সাইকেল চালিয়ে প্রেসে যায় অথবা বাড়ি ফেরে অথবা যখন ফ্ল্যাটবাড়ির পায়রার খোপে নিঝুম রাত নেমে আসে, তখন সিঁড়ির তলায় শুয়ে ইন্দ্রজিতের মনের ভাবনার গভীরে, কুয়াশার মতো পাক খায় শব্দেরা… নিরাকার ধুম্রজাল ভেদ করে কখনও কুণ্ডলি পাকিয়ে উঠে আসে দু’-চারটে মনের মতো লাইন। ছটফট করে ওঠে ইন্দ্রজিৎ। হয়ত তখন হাতের কাছে কলম বা কাগজ থাকে না। মনে রাখার মরিয়া চেষ্টা করে। থাকেও। কিন্তু প্রেসের কাজের ফাঁকহীন ব্যস্ততার মাঝে, লিখে রাখা হয় না লাইনগুলো। নিজের ভেতরে ঘুরপাক খেতে খেতে সেগুলো একদিন মিলিয়ে যায়। হতাশা গ্রাস করে ওকে। ওর নিজের ভেতরে কে যেন ক্রমাগত চিৎকার করে বলতে থাকে–
হচ্ছে না! হচ্ছে না! এভাবে হয় না!
প্রতিনিয়ত দানাবাঁধা ভাবনাগুলোকে জারাতে না পারার আক্ষেপ, না লিখতে পারার খেদ ওকে নিরন্তর পীড়া দেয়। একটু, অ-নে-ক-টা সময় যদি পাওয়া যেত, তাহলে হৃদয় উজাড় করে কবিতা লিখতে পারতো– ভাবে ইন্দ্রজিৎ…
কোন কোনদিন সুযোগ এসে যায়। প্রেসে বসে, আগের দিনের বা রাতের মনে করে রাখা লাইনগুলো লিখে রাখে, হাতের কাছেই পেয়ে যাওয়া কালিমাখা কোন চিলতে কাগজের সাদা পিঠে। ভাবে, বাড়ি ফিরে লেখাটা শেষ করবে। কিন্তু বিধি ক্ষুধার্ত। পেটে জ্বলন্ত আগুনের কঠিন গদ্য ওকে আর সেই নিঃসঙ্গ লেখাটার কাছে ফেরার সুযোগ দেয় না। যদি বা দেয়, কিন্তু ততদিনে কাগজের টুকরোটা কোথায় হারিয়ে যায়… তন্নতন্ন করে খুঁজেও আর পায় না। কোথায় রেখেছিল মনেও পড়ে না। নিজের মাথা ঠুকতে মন চায়। ব্যর্থতার বিষণ্নতা ঘিরে থাকে তাকে। একটা আনমনা ভাব। একটা কষ্ট। লিখতে না পারার যন্ত্রণা। মনের একান্ত অভিলাষ বাস্তবে রূপায়িত করতে না পারার গ্লানি। কবি হতে না পারার দুঃখ। যদিও একা, তবু অভাবের সংসারে সেই দুঃখটা ঠিক করে অনুভব করারও সময় পায় না ইন্দ্রজিৎ। ফ্ল্যাটবাড়ির সিঁড়ির তলায় পাতা অবসন্ন বিছানায় জেগে বসে ভাবে ইন্দ্রজিৎ–
কোনদিন কি পারবে সে কবি হতে! মনের মতন কবিতা লিখতে!
দীর্ঘশ্বাস পড়ে…
রোজ সন্ধে ছ’টা বেজে যায় ছাপাখানার কয়েদ থেকে মুক্তি পেয়ে বেরুতে বেরুতে। পথে চায়ের দোকানে দাঁড়িয়ে এক গ্লাস গরম চা আর একটা খাস্তা বিস্কুট। তারপর অনেকটা পথ সাইকেল চালিয়ে অবশেষে বাড়ি। হাত-পা ধুয়েই স্টোভ জ্বালিয়ে ভাতে-ভাত ফুটিয়ে নেওয়া। সঙ্গে একটু আলু, একটা ডিম। একার জন্য এর বেশি করতে ইচ্ছে হয় না। তবু ডাল রাঁধে মাঝে মধ্যে। তবে ফোড়ন দেওয়ার বড় হ্যাপা। তাই ওটা হয় কম। কোনরকমে গিলেই আবার দৌড়তে হয় নাইটগার্ডের অভিনয় করতে। আধো ঘুমে জাগরণে রাত কাবার করে, বাড়ির বুড়ি ছুঁয়েই আবার সাড়ে ন’টায় প্রেসে। ছুটি বলে কিছু নেই। রবিবার যদিও ঘোষিতভাবে প্রেস বন্ধ থাকে, তবু প্রায় রবিবারই সকালের দিকে প্রেসে যায় সে। যাওয়া মানেই উপরি আমদানি। এমনিতেই কতটুকু আর মাইনে পায় সে! বাজারদরের ঊর্ধমুখী দৌড়ের সাথে পাল্লা দিয়ে, রবিবারের এই দৌড়টুকু না করলেই নয়। টানটান রোজনামচায় সময়ের বড় অভাব, কারণ তার অর্থেরও যে বড় অভাব।
রবিবার প্রেসে হাজিরা দেওয়ার আরও একটা কারণ অবশ্য আছে। ‘কাব্যিক’ কবিতা গোষ্ঠী। ইন্দ্রজিৎ তাদের সদস্য। সাহিত্য চর্চায় নিবেদিত বেশ পুরোনো সংগঠন। নিয়মিত পত্রিকা বেরয় প্রতি মাসে। কবিতা-কেন্দ্রিক নানাবিধ অনুষ্ঠান করে তারা… সেমিনার, সাহিত্য বাসর, কবিতামেলা, কবিতা পাঠের আসর… এই টানেই এদের সঙ্গে যুক্ত হওয়া। প্রেসের কাছেই একটা ভাড়া ঘরে, খ্যাতনামা কবিদের কবিতা নিয়ে আলোচনাচক্র করে ওরা… রবীন্দ্রনাথ, জীবনানন্দ, শঙ্খ ঘোষ, নীরেন্দ্রনাথ… এঁদের লেখা পাঠ হয়। ইন্দ্রজিৎ সেইসব শোনে আর রোমাঞ্চিত হয়। কী সব লেখা! আহা! এমন এক লাইনও যদি লিখতে পারত সে- ভাবে ইন্দ্রজিৎ। গায়ে কাঁটা দেয়। এছাড়াও ‘কাব্যিক’ আয়োজিত কবিতা পাঠের অনুষ্ঠানে বা কবিতামেলায় কত মানুষ কবিতা পড়তে আসে! নামী, অনামী, তরুণ, বৃদ্ধ। মাইকের সামনে দাঁড়িয়ে ডায়রির পাতা থেকে নিজেদের লেখা কবিতা পড়ে। ওদের শুনতে শুনতে ইন্দ্রজিতেরও সাধ জাগে। কল্পনা করে, সে-ও একদিন স্টেজে উঠে কবিতা পড়ছে… সবাই শুনছে মগ্ন হয়ে… তারিফ করছে… তারও কবিতা ছাপা হচ্ছে বিভিন্ন পত্রিকায়… হয়ত বা কোন নামী কবির সাথে একই সংখ্যায়! ঘোর কেটে গেলে দীর্ঘশ্বাস ছাড়া আর কিছু হাতে আসে না।
আসার কথাও নয়। কারণ, গোষ্ঠীর সাথে ইন্দ্রজিতের সম্পর্ক মোটেও কাব্যিক নয়। বরং দস্তুরমত শোষণের। কাব্যিকের যারা কর্ণধার তারা মূলত টেবিলের কাজ সারেন। এতে কায়িক পরিশ্রম কম। কিন্তু বাইরে ছোটাছুটির যাবতীয় ধন্যবাদহীন কাজ, সবটাই করতে হয় ইন্দ্রজিৎকে… যেমন, কোন ব্যস্ত কবির বাড়ি থেকে লেখা নিয়ে আসা, অথবা প্রেসে লেখা ছাপতে দিতে যাওয়া, প্রুফ নিয়ে আসা, অনুষ্ঠানের নিমন্ত্রণপত্র অথবা পত্রিকার সৌজন্য-সংখ্যা বিভিন্ন লেখকের বাড়িতে পৌঁছে দেওয়া… এমন নানারকম কাজ ইন্দ্রজিৎকে নিজের গ্যাঁটের কড়ি খরচ করেই করতে হয়। সে এতটাই মুখচোরা যে মুখফুটে গোষ্ঠীর রথী-মহারথীদের কিছু বলতেও পারে না। এমন নয় যে অন্য সদস্যরা কেউই এইসব কাজ করতে পারবেন না, কিন্তু করেন না। কারণ ইন্দ্রজিৎ আছে যে। ও যেন একটা ফালতু মানুষ! ফালতুই তো… কারণ, ও যে অন্য সব সদস্যদের মত ভালো চাকরি করে না। ভালো উপার্জন করে না। তাই ওকে দিয়ে সহজেই খিদমত খাটানো যায়। খাটানো হয়। এতে অবশ্য খেদ নেই ওর। কবিতার খাতিরে এইটুকু সইতে নিঃশর্তে রাজি আছে সে। প্রেস থেকে, কোনদিন আধবেলা কোনদিন সারাবেলা ছুটি নিয়ে, এইসব ছোটাছুটি করে। আর তাই সপ্তাহের ছুটি পুষিয়ে দিতে রবিবার প্রেসে যেতে হয় তাকে।
সকলের জন্য সবকিছুই করে ইন্দ্রজিৎ, কিন্তু নিজের জন্য কবিতা আর লেখা হয়ে ওঠে না। একান্ত অভিলাষ ছোঁয়া হয় না। এত কিছুর পরে সময় বা মানসিক স্থিতি, কোনটাই অবশিষ্ট থাকে না। হাঁপিয়ে ওঠে সে। হাঁসফাঁস করে। লিখতে না পারার অস্থিরতা কুরে কুরে খায় তাকে। নিজের অসহায়তায় নিজেরই মাথা ঠুকতে ইচ্ছে করে। খালি মনে হয়, কেন এমন একটা জীবন দিল ভগবান! একটা গোটা কবিতাও লেখা হয়ে ওঠে না! অন্য কবিদের দেখে ঈর্ষা হয় মাঝে মাঝে… কেমন মসৃণ জীবন তাদের! কত সময় লেখা নিয়ে ভাবনাচিন্তা করার। লেখা তো আর সুইচ নয় যে টিপলেই আলোর মত জ্বলে উঠবে! তার জন্য একটা মানসিক স্থিরতা দরকার, ভাবনার অনেকটা অবকাশ দরকার, ছন্দ, মাত্রা, বিন্যাস সবকিছুর জন্য যথেষ্ট সময় দরকার… এসব কিচ্ছুই নেই যে তার জীবনে। অথচ সে যে কবি হতে চায়! … মনেপ্রাণে চায়। তীব্রভাবে চায়। এটা তার কাছে স্বপ্ন… রাতের এবং দিনের। আর স্বপ্ন নিয়েই তো মানুষ বেঁচে থাকে।
ইন্দ্রজিৎ তাই স্বপ্নটাকে বাঁচিয়ে রাখে। ধিকিধিকি। একটা রুলটানা লম্বা খাতার পাতাদের ঘুমের ভেতর। সেইখানে বিন্যস্ত রুলের অনুশাসনের মাঝে ইন্দ্রজিতের শব্দরা হাত ধরাধরি করে ভাবের কুচকাওয়াজ করে। সাকুল্যে তিন-চারটে কবিতা। ছিমছাম হাতের লেখায়। বাদবাকি সব এলোমেলো পংক্তির গুচ্ছ– অসমাপ্ত, কাটাকুটিতে ভরা। লেখার সংখ্যার স্বল্পতা লেখকের সময়াভাব পরিষ্কার জানিয়ে দেয়। খাতার মলাটের ওপর মিহি ধুলোর আস্তরণ। বেশ কিছুদিন হয়ে গেল হাত পড়েনি। সাদা পাতার গায়ে নতুন কবিতার নকশা যেমন ফুটে ওঠে না, তেমনই পুরোনো কবিতাদের কাছেও ফিরে আসা হয় না। ত্যাজ্য সন্তানের মত ওরা পড়ে থাকে… বিস্মৃত, অবহেলিত। তবু ইন্দ্রজিতের মনে দু’-লাইন কবিতা গুটিপোকার মত গোল হয়ে শুয়ে থাকে, প্রজাপতি হওয়ার অপেক্ষায়। লেখার সুযোগ না থাকলে সেগুলো মনে রাখার চেষ্টা করে। মুখস্ত করে রাখে। টাটকা টাটকা মনে থাকে বটে, তবে বেশিরভাগটাই পরে হারিয়ে যায়। অনেকদিন এমন হয়, লেখার অবকাশ যদি বা পায়, লিখতে বসে অনুভব করে- লেখা আসছে না। অস্থির অস্থির লাগে। ঘরময় পায়চারি করে সে। লিখতে না পারার প্ৰচণ্ড কষ্টে ছটফট করতে থাকে। আর বুঝি স্বপ্নপূরণ হল না! তার অপ্রকাশিত কবিতার বইয়ের পাতারা যন্ত্রণায় ফড়ফড় করে ওঠে…
নাছোড়বান্দা ভাবনারা আনাগোনা থামায় না। এই সেদিন, তাও প্রায় তিন সপ্তাহ হয়ে গেল, প্রেসে একমনে কাজ করতে করতে কিছু এলোমেলো লাইন মাথায় এসেছিল। সেগুলোকে মনের মধ্যেই নাড়াচাড়া করছিল ইন্দ্রজিৎ। যেমন করে থাকে। অভাবিতভাবেই আটটি লাইন তৈরি হয়ে যায়। লাইনগুলো এত সুন্দর ধরা দিয়েছিল যে ও নিজেই চমৎকৃত হয়েছিল! প্রেসের একটা বাতিল কাগজের একপাশে ছোট ছোট হরফে তড়িঘড়ি সেই আটটি লাইন লিখে রেখেছিল ইন্দ্রজিৎ। তারপর ভাঁজ করে জামার পকেটে রেখে দিয়েছিল। সেই থেকে রোজ লেখাটা সাথে করে নিয়ে আসে… যদি কখনও শেষ করা যায় লেখাটাকে! খুব ভালো তৈরি হচ্ছে লেখাটা। ইন্দ্রজিৎ খুব খুশি ছিল এটা ভেবে যে কবিতা তাকে ছেড়ে যায়নি। তিন সপ্তাহে অবশ্য মন থেকে একটু আবছা হয়ে গিয়েছিল লাইনগুলো, কিন্তু ইন্দ্রজিতের উৎসাহে কোন কমতি ছিল না। মাঝে মাঝেই প্যান্টের পকেটে হাত দিয়ে কাগজটার অস্তিত্ব অনুভব করত সে। করে আস্বস্ত হতো। কেমন একটা নিশ্চিন্ত বোধ করতো। বহুদিন বাদে একটা লেখা নিয়ে তার মনে একটা চাপা উত্তেজনা, একটা ভালোলাগা সঞ্চারিত হচ্ছিল…
আজকের মতো প্রেসের কাজ শেষ। মন টানছে। বাড়ি ফিরে লেখাটা শেষ করতে হবে। আরও কয়েকটা লাইন মাথায় এসেছে তার। মন সেইখানে মশগুল। প্যান্টের বাঁ-পকেটে হাত দিয়ে কাগজটার অস্তিত্ব অনুভব করল সে। কাগজটা যেন ধুকপুক ধুকপুক করছে। টুল থেকে উঠে হাঁটতে গিয়ে অন্যমনস্ক ইন্দ্রজিতের আড়ষ্ট পা ধোঁকা দিল। টাল সামলাতে গিয়ে পায়ের ঠোক্করে উল্টে গেল মেঝেতে রাখা দামি রঙের কৌটো। অনেক টাকার লোকসান। আচমকা ঘটে যাওয়া ঘটনায় হতচকিত হয়ে গেল ইন্দ্রজিৎ! মুহূর্তের বিভ্রমে দিশেহারা ইন্দ্রজিৎ হাতের কাছে কিছু না পেয়ে পকেট থেকে কবিতার কাগজটা বের করে, মেঝেতে গড়িয়ে পড়া রঙ মুছতে বসে গেল… কয়েক মুহূর্ত… হঠাৎ সম্বিৎ ফিরে পেল! ততক্ষণে অসমাপ্ত কবিতার পাতা গাঢ় লাল কালিতে ভরে গেছে… অনেকদিন আগে লেখা আটখানা লাইন আর মনেও নেই!
ঘটনার আকস্মিকতায় বিহ্বল ইন্দ্রজিৎ, রক্তের মতো লাল রঙ মাখা কোঁচকানো কাগজের মণ্ডটা, দু’-হাতে আঁকড়ে ধপ্ করে মেঝেতে থেবড়ে বসে ফুঁপিয়ে কেঁদে ওঠে! অস্ফুট গোঙানির মতো তার হাঁ করা মুখগহ্বর থেকে বেরিয়ে আসে–
‘ঈশ্বর! আমি কবি হতে চেয়েছিলাম!’


মৌলীনাথ গোস্বামী
জন্ম ১৯৭০
আজন্ম বসবাস আসানসোলে। স্কুলজীবন কেটেছে আইরিশ মিশনারিদের মাঝে। ম্যানেজমেন্ট নিয়ে স্নাতকোত্তর। বর্তমানে, রাজ্য সরকারের আধিকারিক।
দীর্ঘ সময় ধরে কবিতা ও গল্প, উপন্যাসের চর্চা করে চলেছেন। বিশ্বাস করেন, জীবনের প্রতিটি মুহূর্ত, প্রতিটি বস্তু নিয়ে কবিতা রচনা করা সম্ভব। তাঁর লেখায় বারবার উঠে এসেছে প্রেম, বিচ্ছেদ, মানুষের সামাজিক অবস্থান এবং গভীর মৃত্যু-চেতনা। একাধিক পত্র-পত্রিকায়, তাঁর কবিতা, গল্প নিয়মিত প্রকাশিত হচ্ছে।
কবির প্রথম কাব্যগ্রন্থ- দয়াল । প্রকাশকাল, বইমেলা, ২০২০, প্রতিভাস, কোলকাতা।
লিখবেন, যতদিন জীবন লেখাবে তাঁকে দিয়ে…

লেখকের আরও লেখা
mexico drug stores pharmacies: mexican pharmacy – mexican border pharmacies shipping to usa
fenyurdu.com
https://canadiandrugs.store/# pet meds without vet prescription canada
buy prescription drugs from india: india pharmacy mail order – india online pharmacy
It’s going to be ending of mine day, except before end I am reading this impressive article to improve my experience.
Also visit my page – 메이저놀이터
canadian drugs cialis: order medication online – canada drug
I got this website from my friebd who told me concerning this website
annd now thuis time I am visiting this web site
and reading very informative posts att this time.
My webpage :: Şeffaf branda fiyatı
buy medicines online in india: best india pharmacy – buy medicines online in india
mexico drug stores pharmacies top mail order pharmacy from Mexico medication from mexico pharmacy
https://ordermedicationonline.pro/# canadian drug store coupon
Astra Teması satın al
Elementor Lisans – 1 Yıllık satın al
rank math pro satın al
make money online
canadian drug pharmacy: accredited canadian pharmacy – legitimate canadian mail order pharmacy
custom cycling jersey
india pharmacy: india pharmacy – online shopping pharmacy india
http://indiapharmacy.site/# indian pharmacy
Transportation of Pets around the world
http://clomid.club/# can i buy clomid without a prescription
ventolin 4mg: Ventolin inhaler online – rx coupon ventolin
lucrari de licenta
Cel mai bun site pentru lucrari de licenta si locul unde poti gasii cel mai bun redactor specializat in redactare lucrare de licenta la comanda fara plagiat
Mount Kenya University (MKU) is a Chartered MKU and ISO 9001:2015 Quality Management Systems certified University committed to offering holistic education. MKU has embraced the internationalization agenda of higher education. The University, a research institution dedicated to the generation, dissemination and preservation of knowledge; with 8 regional campuses and 6 Open, Distance and E-Learning (ODEL) Centres; is one of the most culturally diverse universities operating in East Africa and beyond. The University Main campus is located in Thika town, Kenya with other Campuses in Nairobi, Parklands, Mombasa, Nakuru, Eldoret, Meru, and Kigali, Rwanda. The University has ODeL Centres located in Malindi, Kisumu, Kitale, Kakamega, Kisii and Kericho and country offices in Kampala in Uganda, Bujumbura in Burundi, Hargeisa in Somaliland and Garowe in Puntland.
MKU is a progressive, ground-breaking university that serves the needs of aspiring students and a devoted top-tier faculty who share a commitment to the promise of accessible education and the imperative of social justice and civic engagement-doing good and giving back. The University’s coupling of health sciences, liberal arts and research actualizes opportunities for personal enrichment, professional preparedness and scholarly advancement
Sun52
İçel Psikoloji olarak, Mersin psikolog ekibimizle ruh sağlığınızı önemsiyoruz.
http://wellbutrin.rest/# generic for wellbutrin
can i purchase cheap clomid prices: Clomiphene Citrate 50 Mg – can i buy generic clomid without insurance
Türkiye Psikoloji Topluluğu Psikoloji Forum Sohbet Tartışma İs ilan Arsiv
Hava koşullarına dayanıklı ve kaliteli bir otomatik kepenk izmir ili arayışı içindeydim. Nyç Kepenk bu ihtiyacımı tam anlamıyla karşıladı. Ürünlerinin sağlamlığı ve estetik görünümü harika. İzmir’in nemli ve sıcak iklimine rağmen, kepenklerimiz ilk günkü gibi sağlam ve yeni görünüyor.
https://paxlovid.club/# paxlovid pharmacy
wellbutrin 10mg: Wellbutrin online with insurance – cheap brand name wellbutrin
Kantorbola adalah situs slot gacor terbaik di indonesia , kunjungi situs RTP kantor bola untuk mendapatkan informasi akurat slot dengan rtp diatas 95% . Kunjungi juga link alternatif kami di kantorbola77 dan kantorbola99
paxlovid for sale https://paxlovid.club/# paxlovid buy
Jagoslot
Jagoslot adalah situs slot gacor terlengkap, terbesar & terpercaya yang menjadi situs slot online paling gacor di indonesia. Jago slot menyediakan semua permaina slot gacor dan judi online mudah menang seperti slot online, live casino, judi bola, togel online, tembak ikan, sabung ayam, arcade dll.
https://clomid.club/# where to buy cheap clomid online
VPS SERVER
Высокоскоростной доступ в Интернет: до 1000 Мбит/с
Скорость подключения к Интернету — еще один важный фактор для успеха вашего проекта. Наши VPS/VDS-серверы, адаптированные как под Windows, так и под Linux, обеспечивают доступ в Интернет со скоростью до 1000 Мбит/с, что гарантирует быструю загрузку веб-страниц и высокую производительность онлайн-приложений на обеих операционных системах.
paxlovid buy: Paxlovid price without insurance – paxlovid generic
İnstagramda satışlarınızı arttırmanın yolu takipçi satın almaktır, bunun için igtakipcim.com
http://claritin.icu/# ventolin best price
Sun52
Sun52
wellbutrin 10 mg: Wellbutrin online with insurance – where can i get wellbutrin over the counter
b52 club
https://claritin.icu/# buy ventolin no prescription
Перевозка животных за границу
ventolin: Ventolin HFA Inhaler – where to buy ventolin
https://gabapentin.life/# neurontin brand name in india
b52
acquisto farmaci con ricetta: kamagra oral jelly consegna 24 ore – farmacia online
esiste il viagra generico in farmacia: viagra generico – viagra consegna in 24 ore pagamento alla consegna
comprare farmaci online all’estero: kamagra gold – acquistare farmaci senza ricetta
farmaci senza ricetta elenco dove acquistare cialis online sicuro farmacia online
Tiêu đề: “B52 Club – Trải nghiệm Game Đánh Bài Trực Tuyến Tuyệt Vời”
B52 Club là một cổng game phổ biến trong cộng đồng trực tuyến, đưa người chơi vào thế giới hấp dẫn với nhiều yếu tố quan trọng đã giúp trò chơi trở nên nổi tiếng và thu hút đông đảo người tham gia.
1. Bảo mật và An toàn
B52 Club đặt sự bảo mật và an toàn lên hàng đầu. Trang web đảm bảo bảo vệ thông tin người dùng, tiền tệ và dữ liệu cá nhân bằng cách sử dụng biện pháp bảo mật mạnh mẽ. Chứng chỉ SSL đảm bảo việc mã hóa thông tin, cùng với việc được cấp phép bởi các tổ chức uy tín, tạo nên một môi trường chơi game đáng tin cậy.
2. Đa dạng về Trò chơi
B52 Play nổi tiếng với sự đa dạng trong danh mục trò chơi. Người chơi có thể thưởng thức nhiều trò chơi đánh bài phổ biến như baccarat, blackjack, poker, và nhiều trò chơi đánh bài cá nhân khác. Điều này tạo ra sự đa dạng và hứng thú cho mọi người chơi.
3. Hỗ trợ Khách hàng Chuyên Nghiệp
B52 Club tự hào với đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả. Người chơi có thể liên hệ thông qua các kênh như chat trực tuyến, email, điện thoại, hoặc mạng xã hội. Vấn đề kỹ thuật, tài khoản hay bất kỳ thắc mắc nào đều được giải quyết nhanh chóng.
4. Phương Thức Thanh Toán An Toàn
B52 Club cung cấp nhiều phương thức thanh toán để đảm bảo người chơi có thể dễ dàng nạp và rút tiền một cách an toàn và thuận tiện. Quy trình thanh toán được thiết kế để mang lại trải nghiệm đơn giản và hiệu quả cho người chơi.
5. Chính Sách Thưởng và Ưu Đãi Hấp Dẫn
Khi đánh giá một cổng game B52, chính sách thưởng và ưu đãi luôn được chú ý. B52 Club không chỉ mang đến những chính sách thưởng hấp dẫn mà còn cam kết đối xử công bằng và minh bạch đối với người chơi. Điều này giúp thu hút và giữ chân người chơi trên thương trường game đánh bài trực tuyến.
Hướng Dẫn Tải và Cài Đặt
Để tham gia vào B52 Club, người chơi có thể tải file APK cho hệ điều hành Android hoặc iOS theo hướng dẫn chi tiết trên trang web. Quy trình đơn giản và thuận tiện giúp người chơi nhanh chóng trải nghiệm trò chơi.
Với những ưu điểm vượt trội như vậy, B52 Club không chỉ là nơi giải trí tuyệt vời mà còn là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích thách thức và may mắn.
http://tadalafilit.store/# comprare farmaci online con ricetta
Kaliteli takipçi satın almak için sitemizi ziyaret edebilirsiniz. igtakipcim.com
farmacia online più conveniente: farmacia online più conveniente – top farmacia online
farmacie online affidabili: avanafil – farmacie on line spedizione gratuita
farmacia online: farmacia online spedizione gratuita – farmacia online
farmacie online sicure avanafil farmacie on line spedizione gratuita
b52
Tiêu đề: “B52 Club – Trải nghiệm Game Đánh Bài Trực Tuyến Tuyệt Vời”
B52 Club là một cổng game phổ biến trong cộng đồng trực tuyến, đưa người chơi vào thế giới hấp dẫn với nhiều yếu tố quan trọng đã giúp trò chơi trở nên nổi tiếng và thu hút đông đảo người tham gia.
1. Bảo mật và An toàn
B52 Club đặt sự bảo mật và an toàn lên hàng đầu. Trang web đảm bảo bảo vệ thông tin người dùng, tiền tệ và dữ liệu cá nhân bằng cách sử dụng biện pháp bảo mật mạnh mẽ. Chứng chỉ SSL đảm bảo việc mã hóa thông tin, cùng với việc được cấp phép bởi các tổ chức uy tín, tạo nên một môi trường chơi game đáng tin cậy.
2. Đa dạng về Trò chơi
B52 Play nổi tiếng với sự đa dạng trong danh mục trò chơi. Người chơi có thể thưởng thức nhiều trò chơi đánh bài phổ biến như baccarat, blackjack, poker, và nhiều trò chơi đánh bài cá nhân khác. Điều này tạo ra sự đa dạng và hứng thú cho mọi người chơi.
3. Hỗ trợ Khách hàng Chuyên Nghiệp
B52 Club tự hào với đội ngũ hỗ trợ khách hàng chuyên nghiệp, tận tâm và hiệu quả. Người chơi có thể liên hệ thông qua các kênh như chat trực tuyến, email, điện thoại, hoặc mạng xã hội. Vấn đề kỹ thuật, tài khoản hay bất kỳ thắc mắc nào đều được giải quyết nhanh chóng.
4. Phương Thức Thanh Toán An Toàn
B52 Club cung cấp nhiều phương thức thanh toán để đảm bảo người chơi có thể dễ dàng nạp và rút tiền một cách an toàn và thuận tiện. Quy trình thanh toán được thiết kế để mang lại trải nghiệm đơn giản và hiệu quả cho người chơi.
5. Chính Sách Thưởng và Ưu Đãi Hấp Dẫn
Khi đánh giá một cổng game B52, chính sách thưởng và ưu đãi luôn được chú ý. B52 Club không chỉ mang đến những chính sách thưởng hấp dẫn mà còn cam kết đối xử công bằng và minh bạch đối với người chơi. Điều này giúp thu hút và giữ chân người chơi trên thương trường game đánh bài trực tuyến.
Hướng Dẫn Tải và Cài Đặt
Để tham gia vào B52 Club, người chơi có thể tải file APK cho hệ điều hành Android hoặc iOS theo hướng dẫn chi tiết trên trang web. Quy trình đơn giản và thuận tiện giúp người chơi nhanh chóng trải nghiệm trò chơi.
Với những ưu điểm vượt trội như vậy, B52 Club không chỉ là nơi giải trí tuyệt vời mà còn là điểm đến lý tưởng cho những người yêu thích thách thức và may mắn.
farmacie online sicure: Tadalafil generico – farmacia online
https://farmaciait.pro/# farmaci senza ricetta elenco
farmacie online autorizzate elenco: cialis generico – acquistare farmaci senza ricetta
farmacie on line spedizione gratuita: kamagra oral jelly consegna 24 ore – farmacia online migliore
slot gacor gampang menang
comprare farmaci online con ricetta: Farmacie che vendono Cialis senza ricetta – top farmacia online
nhà cái RG
In recent years, the landscape of digital entertainment and online gaming has expanded, with ‘nhà cái’ (betting houses or bookmakers) becoming a significant part. Among these, ‘nhà cái RG’ has emerged as a notable player. It’s essential to understand what these entities are and how they operate in the modern digital world.
A ‘nhà cái’ essentially refers to an organization or an online platform that offers betting services. These can range from sports betting to other forms of wagering. The growth of internet connectivity and mobile technology has made these services more accessible than ever before.
Among the myriad of options, ‘nhà cái RG’ has been mentioned frequently. It appears to be one of the numerous online betting platforms. The ‘RG’ could be an abbreviation or a part of the brand’s name. As with any online betting platform, it’s crucial for users to understand the terms, conditions, and the legalities involved in their country or region.
The phrase ‘RG nhà cái’ could be interpreted as emphasizing the specific brand ‘RG’ within the broader category of bookmakers. This kind of focus suggests a discussion or analysis specific to that brand, possibly about its services, user experience, or its standing in the market.
Finally, ‘Nhà cái Uy tín’ is a term that people often look for. ‘Uy tín’ translates to ‘reputable’ or ‘trustworthy.’ In the context of online betting, it’s a crucial aspect. Users typically seek platforms that are reliable, have transparent operations, and offer fair play. Trustworthiness also encompasses aspects like customer service, the security of transactions, and the protection of user data.
In conclusion, understanding the dynamics of ‘nhà cái,’ such as ‘nhà cái RG,’ and the importance of ‘Uy tín’ is vital for anyone interested in or participating in online betting. It’s a world that offers entertainment and opportunities but also requires a high level of awareness and responsibility.
İçel Psikoloji olarak, Mersin psikolog ekibimizle ruh sağlığınızı önemsiyoruz.
top farmacia online: Farmacie che vendono Cialis senza ricetta – migliori farmacie online 2023
farmacia online: cialis generico – п»їfarmacia online migliore
acquisto farmaci con ricetta avanafil prezzo farmacia online migliore
farmacia online migliore: kamagra oral jelly – farmacie online autorizzate elenco
top farmacia online: comprare avanafil senza ricetta – migliori farmacie online 2023
farmacie online sicure: farmacia online più conveniente – farmaci senza ricetta elenco
kamagra senza ricetta in farmacia: viagra senza ricetta – viagra originale recensioni
viagra cosa serve: viagra prezzo farmacia – pillole per erezione immediata
farmacia online miglior prezzo Farmacie a milano che vendono cialis senza ricetta farmacia online migliore
Cabura site – официальный сайт приглашает Кабура игроков онлайн игры уникальную стратегию игры , привлекать новых геймеров , радуйся каждому , зарабатывай играя
farmacia online più conveniente: kamagra gel – farmacie online affidabili
farmacia online piГ№ conveniente: avanafil prezzo in farmacia – farmacia online piГ№ conveniente
siti sicuri per comprare viagra online: viagra prezzo farmacia – esiste il viagra generico in farmacia
http://sildenafilit.bid/# viagra generico in farmacia costo